Jet van Aalst: WANDELBROCHURE PIERRE KEMP – NOBEL OUD KIND

31 mei 2016 Wiel Kusters

Jet van Aalst:

“Een uur geleden ben ik thuis gekomen van een Pierre Kempwandeling met tien dames van een leesclub uit Midden-Limburg. Het was een gemengd gezelschap: sommigen kenden enkele gedichten, anderen hadden nog nooit van Pierre Kemp gehoord en een van hen woonde in de Pierre Kempstraat in Melick en wilde graag meer weten over de dichter.

De brochure van de Pierre Kempwandeling is uitgebracht in 2010, gelijk met de biografie Pierre Kemp. Een leven van Wiel Kusters.

De wandeling begint bij de stadsbibliotheek, het Centre Céramique op het voormalige terrein van de Société Céramique, de aardewerkfabriek waar Pierre Kemp als 13-jarige ging werken op de decoratieafdeling. (11 uur in de zomer, 10 ⅟2 uur in de winter) Hier lezen we het gedicht STAKING uit 1936 toen hij definitief een punt zette achter zijn schildersactiviteiten.

STAKING

Ik weiger verder vermiljoen te strijken

met een penseel op een stuk doek.

Ik weiger verder cobalt te gebruiken,

omdat ik in die streken vrouwen zoek.

Voor haar nu ben ik tot niets meer bereid,

hoe het me ook om die mooie kleuren spijt.

Via de Rechtstraat waar hij en zijn buurmeisje Tina Mommers (zijn latere vrouw) woonden, voert de wandeling over de Hoeg Brök naar Kempland met het beeldje van Rob Stultiens. Aan de achterzijde het bekende gedicht

DE LA MUSIQUE TOUTE CHOSE

Toen ik die boog daar had geürineerd

en ik het zonlicht er in ving, prees ik intens,

ver van de wijsheid, die mij was geleerd:

Wat schoon kristal is er toch in de mens!

En in extase voor het lieflijke geluid:

Welk een muziek gaat van de mens toch uit!

Door het Stadspark, een geliefde wandelplek van Pierre Kemp, naar zijn geboortehuis in de Mariastraat en dan naar de overkant naar Wyck waar hij bijna zijn hele leven heeft gewoond.

In de Turennestraat 21 woonde hij van 1929 tot zijn dood in 1967 met Tina en hun drie zonen.

Zij stonden zeer minachtend tegenover zijn literaire werk en Pierre Kemp was bang dat zij na zijn dood alles weg zouden gooien. De voorkamer beneden was zijn kamer en daar kon hij zijn literaire vrienden ontvangen die de Pierre Kemp Stichting oprichtten waardoor zijn werk bewaard is gebleven.

Laatste strofe uit EMERITAAT

Hoor eens, hoe kalm hier alles is!

Zelden krijg ik bezoek

en als ik kleinere vogels mis,

vliegt er een sperwer of doolt er een roek.

Jeroen Bosch komt wel eens voorbij,

even rusten

en praten over de na-aperij

van onze Tuin der Lusten.

De wandeling eindigt voor het huis van biograaf Wiel Kusters met het gedicht

EXCUSE

Ik ben niet gekomen om er te komen,

ik ben er maar zo’n beetje heengegaan,

omdat langs de weg zulke hoge bomen

boven zulke kleine bloempjes staan.

Maar nu ik hier sta, nu … ik erken,

dat ik werkelijk gekomen ben.

De dames uit Midden-Limburg waren enthousiast; ze hadden het gevoel dat ze Pierre Kemp door zijn gedichten en de verhalen over hem echt hadden leren kennen.”

Jet van Aalst

Wandelbrochure Pierre Kemp – Nobel oud kind (1886-1967). Een poëziewandeling in zestien gedichten door Wyck en Maastricht

Samenstelling: Jet van Aalst

ISBN 978 90 806671 9 8

Ontwerp: Piet Gerards Ontwerpers

Uitgave VLAM (Vereniging Literaire Activiteiten Maastricht) 2010, 2^e druk 2011, € 3.=

Aanvragen voor de Pierre Kempwandeling : jetvanaalst@live.nl

Voor andere literaire wandelingen zie : www.vlammaastricht.nl

Algemeen, Nieuws

In memoriam Fred van Leeuwen (1925-2016)

31 mei 2016 Wiel Kusters

In de kerk van Oud-Caberg (Maastricht) is vandaag afscheid genomen van de journalist en radiomaker FRED VAN LEEUWEN, die 24 mei op negentigjarige leeftijd is overleden.

Fred van Leeuwen, geboren in 1925, was een markante, kritische en stimulerende persoonlijkheid in het culturele leven van Limburg, waarvan hij de huidige provinciegrenzen overigens sterk relativeerde. Hij schreef voor De Linie, Vrij Nederland en het Katholiek Bouwblad en was daarna programmamaker bij de Regionale Omroep Zuid (ROZ, een afdeling van de NOS) en de BRT.

Tot zijn grote literaire liefdes behoorden James Joyce en Marcel Proust, over wie hij intelligente en speelse klankbeelden samenstelde.

Daarnaast was hij een groot liefhebber van het werk van PIERRE KEMP, de wat schuwe dichter die hij na veel heen en weer in 1956 en 1958 voor de microfoon van de ROZ wist te krijgen. (De tekst van de beide in veel opzichten unieke interviews is te vinden in het in 1980 verschenen, aan Kemp gewijde nummer van De Engelbewaarder: Pierre Kemp. Man in het zwart, heer van het groen). Samen met onder anderen Fernand Lodewick, Harry G.M. Prick, Karel Reijnders en E.F. Tijdens heeft Van Leeuwen zich – in de door hen opgerichte (eerste) Pierre Kemp Stichting – bijzonder ingezet voor wat ik zou willen noemen de propaganda voor de voortplanting van het geloof in Kemp.

Ook voor JAN HANLO was Fred van Leeuwen een waardevol contact; ook hij vond met nieuwe gedichten of artistieke invallen een podium bij ‘Van Leeuwens’ ROZ.

Algemeen

Pierre Kemp in het Italiaans

25 mei 2016 Wiel Kusters

Zojuist van Twitter geplukt: een in het Italiaans vertaald gedichtje van Pierre Kemp.

Het origineel is afkomstig uit mijn boek In en onder het dorp. Mijnwerkersleven in Limburg (Nijmegen, Vantilt, 2012), waarin het voor het eerst gepubliceerd werd.

Ik trof het gedichtje in handschrift aan in het archief van Pierre Kemp, toen ik in de jaren 2005-2009 zijn biografie voorbereidde.

Het trof mij vooral omdat Kemp vrijwel niets over de steenkolenmijn Laura, waar hij op kantoor werkte, geschreven heeft. Maar dus wél dit nooit door hemzelf gepubliceerde kleine gedicht.

En het trof mij óók omdat het familie is van het gedichtje dat ik, nog niet bekend met het zijne, zoveel jaren ná hem schreef en dat de titel leverde voor mijn eerste gedichtenbundel, Een oor aan de grond (1978):

op straat
legde ik vaak
een oor aan de grond

bewoog daar beneden
een vader of een zoon?

Die geheimzinnige familiegelijkenis tussen beide gedichten bracht mij ertoe, Kemps versje in 2012 als motto op te nemen voorin In en onder het dorp.

Algemeen, Mediageniek

Toussaint Essers en Pierre Kemp

Afbeelding 10 mei 2016 Wiel Kusters

Een congeniale bewonderaar van Pierre Kemp is de kunstenaar Toussaint Essers uit Maastricht.

Hij gaf ons toestemming enkele van zijn door Kemp geïnspireerde werken op onze website te publiceren.

Vandaag: een verbeelding van de sleutelscène uit het lange gedicht De namiddag van een stille katholiek, Kemps eigenzinnige variant op L ‘Après-midi d’un faune van Stéphane Mallarmé (welk gedicht zelf weer de inspiratie leverde voor Debussy’s bekende orkestwerk).

Pierre Kemp bespiedt zijn in de Maas badende muzen Amaranth en Turkoois.

***

12 mei 2016: Pierre Kemp, de kleurrijke Man in het Zwart, en een Maastrichts stadsgezicht.

Toussaint Essers hierover:

“In de Maas verdwijnen twee benen: de Maastrichtse muze… Dit in navolging van de Icarus op het schilderij van Breughel. Het is een verwijzing naar de relatieve onbekendheid van Kemp in zijn eigen stad en land, en naar de onverschilligheid voor de poëzie in het algemeen.”

***

17 mei 2016: Toussaint Essers associeert de ‘geis’ van de poëzie van Pierre Kemp graag met carnavaleske en amoureuze taferelen, zoals in de onderstaande prent: een geheime, gemaskerde ontmoeting op de Oude Brug, waar gezocht wordt naar ‘het Lenteschip van het Ogenblik’ (woorden uit Kemps gedicht ‘Oude Brug. Carnaval’ uit de bundel Maastricht en ik (1956).